Jaką wodą podlewać storczyki?
Wybór odpowiedniej wody do podlewania storczyków to temat, który potrafi niejedną osobę przyprawić o zawrót głowy. W gąszczu informacji które znajdziemy w publikacjach internetowych jak i drukowanych łatwo można się pogubić. Jedne z nich traktują temat lakonicznie, inne obszernie i dokładnie, ale bywają napisane niezrozumiałym językiem. Dlatego dzisiaj chciałabym wam w (mam nadzieję) przystępny sposób opowiedzieć nieco o dobrej wodzie dla storczyków.
Co storczyki „piją” w naturze?
Większość storczyków które uprawiamy w domach to rośliny tropikalne, często epifity, rosnące w wilgotnych lasach równikowych. Aby zrozumieć, dlaczego woda do ich podlewania musi mieć takie, a nie inne parametry, trzeba zastanowić się jak te rośliny żyją w naturze.
Storczyk rosnący w koronie jakiegoś drzewa w środku dżungli ma zapewnione specyficzne warunki. Deszcze padają tu często i intensywnie. Wilgotność powietrza jest wysoka, ale silne promienie słońca i wiatr potrząsający gałęziami drzew sprawia, że taki storczyk szybko przesycha. Sama woda, którą w postaci opadów otrzymuje roślina, jest pozbawiona soli mineralnych, lekko kwaśna i ma temperaturę otoczenia. Idealnym rozwiązaniem było by, aby storczykom domowym dostarczać wodę o takich samych parametrach.
Czy mogę podlewać kranówką?
W większości polskich mieszkań z kranu leci woda twarda, mocno zmineralizowana. Czy zauważyłaś/eś kamień tworzący się systematycznie w swoim czajniku? Jeżeli użyjesz do podlewania twardej kranówki, podobny osad utworzy się wcześniej lub później na podłożu i korzeniach storczyka. Podniesienie zawartości soli mineralnych w podłożu nie służy tym roślinom. Hamuje wzrost korzeni, po pewnym czasie prowadzi do ich obumarcia i w konsekwencji śmierci całego storczyka.
To czym podlewać?
Najlepszą opcją jest wybranie wody demineralizowanej, którą można kupić, lub uzyskać z filtra odwróconej osmozy. W obu przypadkach otrzymujemy wodę o bardzo dobrej jakości: miękką i bez zawartości soli mineralnych.
Kupno filtra odwróconej osmozy to jednorazowy wydatek rzędu kilkuset złotych i wymaga podłączenia do domowej instalacji wodociągowej. Trzeba pamiętać, aby był to filtr do celów akwarystycznych, ponieważ te domowe (droższe z resztą) ponownie remineralizują wodę, a tego nie chcemy. Wkłady do filtrów odwróconej osmozy wymagają okresowej wymiany, co niesie za sobą dalsze koszty.
Zakup kanistra wody demineralizowanej jednorazowo wyjdzie nas o wiele taniej, ale trzeba będzie cyklicznie przynosić ją ze sklepu, co w rezultacie da wydatek podobny lub wyższy od zakupu filtra osmotycznego, w zależności od jej zużycia.
A woda ze studni? A deszczówka?
Wszystko zależy od tego, jakie parametry ma ta woda. Jeśli jesteś w stanie zmierzyć lub zdobyć informacje o jakości wody ze studni i okaże się, że jest ona dobra dla storczyków, to tak, można jej użyć.
Z deszczówką to dosyć ciekawa sprawa, ponieważ w publikacjach podaje się deszczówkę jako wodę jakościowo najlepszą do podlewania storczyków [1, 3]. Pomijając względy praktyczne (zbieranie uzależnione jest od pogody), musimy wziąć pod uwagę realia w jakich żyjemy. Dzisiaj można założyć, że deszczówka zbierana w środku miasta może być poważnie zanieczyszczona. Być może taka woda zbierana gdzieś na wsi lub w środku lasu byłaby od tych zanieczyszczeń wolna, ale by to stwierdzić potrzebne są badania.
Jak określić jakość wody?
Bardzo możliwe, że na stronie swojej lokalnej firmy wodociągowej znajdziesz wyniki badań jakości wody. Przykładowo mój dostawca okresowo publikuje zbiorcze dane dla wszystkich swoich ujęć.
Drugą opcją jest samodzielny pomiar parametrów wody w kranie. W sklepach akwarystycznych można nabyć gotowy test do pomiaru twardości wody i pH w cenie kilku- kilkunastu złotych. Elektroniczny miernik zasolenia to wydatek rzędu kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Przeprowadzenie pomiarów nie jest skomplikowane, ale rezultaty mogą być rozczarowujące. Przykładowo – tabelka poniżej pokazuje parametry wody w moim kranie. Wyraźnie widać, że nie jest najlepsza do podlewania storczyków [3].
| Parametr wody | Zalecana wartość | Woda w moim kranie |
| Zasolenie (TDS) | < 300 µS (storczyki marketowe) < 100 µS (storczyki botaniczne) | 490 µS |
| Twardość ogólna | < 8 °dH | 12 °dH |
| Odczyn | pH 4.5 – 6.0 | pH 7.8 |
Nie rozumiem. Naprawdę nie mogę użyć kranówki?
Jeżeli nie masz dostępu do lepszej wody, a uprawiasz odporne storczyki, to możesz użyć wody kranowej. Popularne odmiany sprzedawane w marketach (zazwyczaj różne hybrydy Phalaenopsis) są dosyć wytrzymałe i przez pewien czas zniosą podlewanie kranówką. Możesz też użyć pewnych dodatkowych sposobów poprawiających jakość wody.
Odstanie wody
Odstanie wody w niewielkim stopniu poprawia jej jakość. Pozostawienie wody na kilkanaście godzin w otwartym naczyniu spowoduje, że ulotnią się z niej związki chloru (o ile w twojej miejscowości wodociągi używają związków chloru do uzdatniania), a sama woda osiągnie pożądaną temperaturę pokojową, ale jej twardość i pozostałe parametry się nie zmienią.
Przegotowanie wody
Przegotowanie wody jest najprostszym sposobem na obniżenie jej twardości. Nie wystarczy jednakże wodę jedynie zagotować jak na herbatę. Należy gotować ją minimum 30 minut. Poniższa tabelka ilustruje zmianę twardości wody pod wpływem gotowania. Pomiary wykonałam dla dwóch różnych ujęć wody.
| Mój kran | Inne ujęcie | |
| Woda prosto z kranu | 12 °dH (woda średnio twarda) | 18 °dH (woda twarda) |
| Odstanie | 12 °dH | 18 °dH |
| Gotowana 10 min | 9 °dH | 12 °dH |
| Gotowana 30 min | 6 °dH (woda miękka) | 9 °dH (woda miękka) |
Dzbanek filtrujący
Wodę można także przelać przez przez dzbanek filtrujący. Tym sposobem uzyskamy miękką, lub nawet bardzo miękką wodę. O ile woda taka nie nadaje się do podlewania delikatnych storczyków botanicznych, to dla marketowych prawdopodobnie będzie lepsza od kranówki.
A dlaczego woda zmiękczona filtrem dzbankowym nie na daje się do podlewania delikatnych storczyków? Za twardość wody odpowiada ilość rozpuszczonych w niej jonów wapnia i magnezu. Filtry używane w dzbankach wyłapują je, ale w ich miejsce oddają jony sodu. Sód, nawet w niewielkim stężeniu, negatywnie wpływa na niektóre wrażliwe storczyki, np. te z gatunku Paphiopedilum.
Trzeba też pamiętać, że powyższymi sposobami nie pozbędziemy się wszystkich minerałów z wody i nadal będzie ona pozostawiać na podłożu osad, choć będzie go zdecydowanie mniej, niż po wodzie prosto z kranu. Tak podlewane storczyki nie będą sprawiać problemów, ale powinny być częściej przesadzane.
Podsumowanie
W takim razie czym podlewać storczyki? To zależy przede wszystkim od tego jakie masz możliwości i chęci, by zapewnić im wodę o odpowiednich parametrach. Duże znaczenie ma również to, jakie storczyki posiadasz w swojej kolekcji i jak bardzo ci na nich zależy. Każdy musi ocenić samemu, jaką metodę wybrać.
Na początku mojej storczykowej przygody do podlewania marketowych hybryd Phalaenopsis używałam wody przegotowanej. Po pewnym czasie, z uwagi na czasochłonność gotowania, zwyciężyło lenistwo i zaczęłam używać wody przefiltrowanej dzbankiem. Dzisiaj wszystkie moje storczyki podlewam wodą demineralizowaną, odpowiednio nawożąc.
Bibliografia
[1] L. Röllke, Storczyki uprawa i pielęgnacja, s 25.
[2] Strona internetowa Saur Neptun Gdańsk, https://www.sng.com.pl/Portals/2/dok/jakosc_wody/komunikat-jakosc_wody.pdf
[3] T. Kubala, T. Kusibab, D. L. Szlachetko, Orchidee amatorska uprawa storczyków, s. 55-60.
